Միջազգային փորձ բաժնի նյութերը։

ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Նոր բառարան հայ դպրոցականների համար

Եթե սխալվես ու Հայոց լեզուն դնես պատյանի մեջ, այլևս չես կարող հանել և ոչ էլ ստեղծել նորը

Հայոց լեզուն Սասունցի Դավթի զենքն ու զրահն է

Ես իմ հայերեն լեզուն եմ ուզում

Լա’վ, էսքա՞ն էլ օտարամոլ ու քաղքենի

Գավարիտյե պա ռուսսկի

Եթե որևէ հայ չի խոսում հայերեն, պետք է ստանա իր արդար պատիժը

Ոչ մի առատության եղջյուր հայի համար չի կարող փոխարինել ամենաբաշխ, ամենապարգև հայերենին

Ձերբազատվենք օտարաբանություններից ու գրենք պարզապես հայերեն

Ինչո՞ւ հայոց լեզուն մղվեց երկրորդ պլան

Հայաստանում՝ ՀԱՅԵՐԵ՛Ն։

ԱՆՀԵՏԱՁԳԵԼԻ ՊԱՀԱՆՋ

Ռազմական բառարաններ

Հայաստանին պետք չեն ռուսական դպրոցներ․ ՌԴ-ն հարմար պահ է ընտրել, փորձում է օգտվել փխրուն իրավիճակից

Հայաստանում 1 ռուսական դպրոցի դիմաց՝ 50 հայկական դպրոց Ռուսաստանում․ ի՞նչ կարծիքի եք, պարոն Լավրով

Երեխային զրկել վաղ տարիքում իր մայրենի լեզուն ստեղծագործաբար յուրացնելու հնարավորությունից, նշանակում է հիմքից խարխլել իմացության պատվանդանը

Երկիրը ներսից փլուզելու համար նախևառաջ պետք է անլրջացնել, աղավաղել լեզուն

Հայ դպրոցականը մագաղաթներ վերծանող ծրագիր է ստեղծել

Ոչ մի առատության եղջյուր չի կարող փոխարինել ամենաբաշխ, ամենապարգև հայերենին

Միայն մայրենի լեզվով յուրացրած կրթությունը կարող է ամենալավ դաստիարակչական նշանակությունն ունենալ

Վահան Թեքեյան «Տաղ հայերեն լեզվին»

Կրթական բարեփոխումներ․ թող հին մեռելները իրենց տեղը զիջեն նոր մեռելներին/ Արփի Ոսկանյան

ՀՀ ԳԱԱ Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտը մերժում և անընդունելի է համարում նոր չափորոշիչները

ՀՀ ԳԱԱ Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտը մերժում և անընդունելի է համարում նոր չափորոշիչները

Սամվել Մուրադյան՝ «Եթե մենք մեր ներքին ճակատամարտը տանուլ տանք, դրսում հաստատ պարտվելու ենք»

Մայրենին տնտեսական հայրենասիրության ու գավառամտության սահմանագծին. ի՞նչ կտան օրենքների փոփոխությունները

Հայաստանի Հանրապետությունում գովազդի լեզուն ոչ թե պարզապես հայերենն է, այլ գրական հայերենը:  «Գրական» բառն ավելացավ, երբ մայիսի 23-ին խորհրդարանն ընդունեց «Գովազդի մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու վերաբերյալ  ՀՅԴ-ի ներկայացրած նախագիծը:

Շարունակությունը

Ընդդեմ մարտնչող օտարապաշտության

Իմ լավագույն ուսուցիչներից մեկը պրոֆեսոր Ռաֆայել Իշխանյանն է եղել՝ հայկականի, հայոց գիր ու գրականության, հայոց լեզվի մաքրության անխոնջ պաշտպանը: Հայերենի մաքրությանն այդքան նվիրված լինելով, նա պուրիստ չէր բոլորովին, ինչպես հաճախ փորձել են ներկայացնել, այլ շեշտում էր. «Ես ձեզ չեմ ասում՝ տանկին ասեք հրասայլ, բայց դույլին վեդրո չպետք է ասեք»:

Իշխանյանն ասում էր մի պարզ բան. բազմաթիվ լեզուներ իմացեք, խոսեք ու գրեք, բայց դրանից առաջ իմացեք ձեր մայրինին: Ու սրանով նա ռուսական դպրոցները, ռուսախոսությունն ու ռուսագրությունը կուռք դարձնողների դեմ անհաշտ պայքարողն էր ու հայկական կրթության, հայախոսության եւ հայագրության պաշտպանը:

Առիթը կա (օտարալեզու դպրոցների վերաբացման որոշումն ու օտարամոլության ու օտարագրության վերջին բուռն դրսեւորումները), եւ ուզում եմ հատվածներ ներկայացնել Իշխանյանի «Ալեքսանդր Գրիշչյան» պատմվածքից (մեջբերումներն ըստ Ռաֆայել Իշխանյան «Իրական պատմություններ», «Վան Արյան» հրատարակչություն, Երեւան – 2004):

Շարունակությունը

Հրաչուհի Փալանդուզյան, Լրագրության աստիճանները (հատվածներ գրքից). II

«Սխալների ողբերգություն»,  բաժին II, մաս II

Ցուցում. սխալ տարբերակները բերված են ենթավերնագրերում: Ճիշտը պետք է փնտրել շարադրանքում:

Արդյունքում

Հայերենում այսօր տարածված որոշ արտահայտություններ ու բառեր առանց այլևայլության պետք է արգելել, քանի որ դրանք կամ մակաբույծ են, կամ սխալ իմաստներով են գործածվում: Ժամանակակից հայերենն ապականող բառերից մեկը «արդյունքում»-ն է, որը ռուսերենի մեքենայական կապկում է և ոչ մի առնչություն չունի մեր լեզվամտածողության հետ: Այդ բառի փոխարեն պետք է գրել «հետևանքով», «շնորհիվ», «պատճառով» և այլն: Ըստ որում եթե ռուսերենում որակական տարբերություն չի դրվում` այդ արդյունքը դրական է, թե բացասական, հայերենում շատ որոշակի անջրպետ կա` արդյունքն արգասիքն է, դրական իմաստ ունի, իսկ հետևանքը` բացասական: «Արդյունքում»-ից պարզապես պետք է հրաժարվել, դա հայերեն չէ, ինչպես հետևյալ «միտքը». «Նայելու արդյունքում  նա տեսավ»:

Շարունակությունը

Italy makes immigrants speak Italian for work visa

FLORENCE, Italy – Svetlana Cojochru feels insulted. The Moldovan has lived here seven years as a nanny to Italian kids and caregiver to the elderly, but in order to stay she’s had to prove her language skills by writing a postcard to an imaginary friend and answering a fictional job ad. Շարունակությունը

Իռլանդերենը որպես մեռնող լեզու

Երբ օտարալեզու դպրոցների վերաբացման շուրջ աղմուկ բարձրացավ, բոլորը վազեցին ու մյուս երկրների օրինակները սկսեցին փնտրել: Ես էլ ընտրեցի Իռլանդիան, որտեղ երկու պետական լեզու կա, որոնցից մեկը՝ իռլանդերենը, որը կանգնած է մեռնելու վտանգի առաջ:

Իռլանդերենը երեք գելական լեզուներից մեկն է: Մյուս երկուսը շոտլանդերենը և Մեն կղզու գաելերենն է: Չնայած սրանք էլ շատ պայծառ վիճակում չեն, բայց կուզենայի կենտրոնանալ իռլանդերենի վրա. լեզու, որը պետական կարգավիճակ ունի, սակայն ըստ UNESCO-ի գնահատման հայտնվել է անհետացող լեզուների ցանկում: UNESCO-ն մեռնող լեզուները բաժանել է հինգ մակարդակի: Իռլանդերենը երկրորդ մակարդակում է, այսինքն՝ երեխաները տանն այլևս չեն սովորում որպես մայրենի լեզու: Անգլերենն արդեն գերակշռող է դարձել:

Շարունակությունը

Ինչպես պաշտպանել մայրենի լեզուն․ ֆիննական փորձ

Վերջերս Ֆինլանդիայի գրականության հիմնադրամի հրավերով մեկ շաբաթ անցկացրի Հելսինկիում՝ հրատարակչությունների աշխատանքին ծանոթանալու նպատակով: Գրեթե նույն օրերին մեր խորհրդարանը ընդունել էր օրենքը օտարալեզու դպրոցների մասին: Եվ քանի որ փոքրաթիվ ժողովուրդները մայրենի լեզուն պաշտպանելու (ուշադրություն՝ խոսքը պահպանելու մասին չէ) նույն խնդիրն ունեն, հատուկ ուշադրություն դարձրի այդ երկրի լեզվի պաշտպանելուն ուղղված միջոցառումներին: Նախ շեշտեմ, որ Ֆինլանդիայում անգլերեն խոսում են ոչ միայն ինձ հանդիպած բոլոր հրատարակիչները, ոստիկանները եւ վաճառողները. փողոցում չհանդիպեցի 15- 60 տարեկան որեւէ մարդու, որը հստակ չպատասխաներ անգլերեն տրված հարցին: Մի՞թե բոլոր ֆինները սովորել են օտարալեզու դպրոցում: Շարունակությունը

Հայերին պակասում Է հպարտությունը

«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է գրող, թարգմանիչ Հերբերտ Մաուրերը, ով ապրում է Ավստրիայում

— Պարոն Մաուրեր, ինչպե՞ս եք:

— Մի քիչ հիվանդ, ջերմությունս 38 աստիճան է, բայց ոչինչ, կլավանամ: Հայաստանը շատ եմ սիրում, չորս շաբաթից դարձյալ այդտեղ կլինեմ: Շուտով հայկական նոր գրականություն կներկայացնեմ:

— Պարոն Մաուրեր, որպես գրող, թարգմանիչ` ի՞նչ կարող եք ասել այն մասին, որ մենք ՀՀ լեզվի մասին օրենքը փոխեցինք, ռուսաց լեզվի դասընթացներ են սկսել դասավանդել քաղաքապետարանում, ռուս պաշտոնյան էլ այն կարծիքին է, որ ռուսաց լեզուն շատ կարևոր է հայերի համար, որովհետև ռուսաց լեզուն մեր անվտանգության հարցն է լուծում: Ձեր դիտարկումները` որպես գրող և թարգմանիչ:

— Անկեղծ ասած, Ձեր նշած այս վերջին զարգացումների մասին նոր եմ լսում, բայց գիտեմ, որ ՀՀ լեզվի օրենքի փոփոխություններին ընդդիմացողներ շատ կային: Ինչ վերաբերում է իմ դիտարկումներին, ապա ասեմ, որ առհասարակ երեխայի կրթությունը պետք է սկսել մեկ լեզվով, տվյալ դեպքում` հայերենով, Շարունակությունը

В ресторанах Тбилиси запретили исполнение русских песен

ԼԺՏ-ի խմբագրությունը ներկայացնում է սույն նյութն ամբողջությամբ՝ իրազեկման նպատակով, միաժամանակ նշելով, որ կարող է համաձայն չլինել նրա մի շարք դրույթների հետ։

“В тбилисских ресторанах запретили исполнение русских песен” — статью под таким названием опубликовала грузинская газета “Алия”. Журналист, ссылаясь на информацию от одного из владельцев ресторанов, сообщает, что такое указание все хозяева ресторанов получили от начальника службы доходов министерства финансов Георгия Цхакая.

Շարունակությունը

Չինաստանն արգելում է անգլերեն բառերի օգտագործումը լրատվամիջոցներում

Չինաստանն արգելել է թերթերին, հրատարակիչներին և ինտերնետային կայքերի տերերին գործածել օտար, հատկապես անգլերեն բառեր:

Չինաստանի լրատվական և հրատարակչական պետական մարմնի գնահատմամբ՝ այդպիսի բառերն արատավորում են չինարենի անաղարտությունը: Ավելին, չինարենը պետք է չափանիշ լինի. լրատվամիջոցները պետք է խուսափեն օտարալեզու հապավումներից և սեղմանուններից, ինչպես նաև չինինգլիշից, որն անգլերենի և չինարենի խառնուրդ է:

Շարունակությունը

China bans English words in media

21 December 2010

China has banned newspapers, publishers and website-owners from using foreign words — particularly English ones.

China’s state press and publishing body said such words were sullying the purity of the Chinese language.

Շարունակությունը