|
|
On 21 February, Tibetans in eastern regions of Tibet celebrated “Tibetan Mother Language Day”. The day, created by an organisation known as the “Tibet Mother Tongue Protection Association”, encourages the use of pure traditional Tibetan language, rather than the mixed Tibetan-Chinese vocabulary used by many Tibetans.
Language rights have been at the forefront of many protests in eastern regions of Tibet in recent years, where the Chinese authorities have instigated new policies resticting the use of Tibetan in school curricula and banned voluntary classes which teach the Tibetan language.
 Շարունակությունը →
 Հայաստանի Հանրապետությունում
Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան
Պարոն Անրի Ռեյնոյին
Մեծարգո պարոն դեսպան,
Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպանության դիմատետրի (Facebook) էջից տեղեկացա, որ ֆրանկոֆոն մշակույթի օրերի շրջանակում ս.թ. մայիսի 30-ին Մոսկվա կինոթատրոնում նախատեսվում է ցուցադրել “Ceux qui restent” գեղարվեստական ֆիլմը ֆրանսերեն բնագրով և անգլերեն մակագրերով:
Կցանկանայի Ձեզ տեղեկացնել, որ համաձայն ՀՀ սահմանադրության հոդված 12-ի Հայաստանի Հանրապետության պետական լեզուն հայերենն է, ուստի և ՀՀ տարածքում հայոց լեզուն գերակայություն ունեցող լեզու է:
Ֆիլմի հայերեն թարգմանությունը չապահովելով` Ֆրանսիայի դեսպանությունը մի կողմից խտրականություն է կիրառում ՀՀ այն քաղաքացիների նկատմամբ, ովքեր չգիտեն ֆրանսերեն կամ անգլերեն, մյուս կողմից` խախտում ՀՀ օրենսդրությունը:
Որպես Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի պահանջում եմ, որպեսզի ֆիլմի ցուցադրության ժամանակ ապահովվի հայերեն թարգմանությունը:
Նամակի մեկական օրինակ ուղարկում եմ ՀՀ ԿԳՆ լեզվի պետական տեսչությանը և Լեզվի ժողովրդական տեսչություն հասարակական նախաձեռնությանը:
Հարգանքով`
Ա. Մամիկոնյան
ՀՀ քաղաքացի
«Միտք» վերլուծական կենտրոնի տնօրէն Վահէ Սարգսեանն անդրադարձել է Ախալքալաքի շրջանի ժողովի՝ Տեղաշրջանային կամ փոքրամասնութիւնների եւրոպական խարտիան (դաշինքը.- Խմբ.) վաւերացնելու եւ հայերէնին իրաւաբանական կարգավիճակ տալու մասին Վրաստանի խորհրդարանին ուղղուած վերջին կոչ որոշմանն ու դրան հետեւած արձագանքներին ու զարգացումներին: Ներկայացնում ենք այն ստորեւ.
Ջաւախքում տեղի ունեցած վերջին իրադարձութիւնները սկսել են Վրաստանի քաղաքական դաշտում ի յայտ բերել որոշ գործընթացներ, միաժամանակ դրանց արձագանքեցին հայ-վրացական հասարակական լայն շերտերը. որոշ մասը Ախալքալաքի շրջանի ժողովի՝ Տեղաշրջանային կամ փոքրամասնութիւնների եւրոպական խարտիան վաւերացնելու եւ հայերէնին իրաւաբանական կարգավիճակ տալու մասին Վրաստանի խորհրդարանին ուղ-ղուած վերջին կոչ որոշումը որակեցին որպէս կարեւորագոյն, անգամ պատմական քայլ, որոշ մասը՝ Մ. Սահակաշվիլու թիմակիցների կողմից իրականացուած պարզ սադրանք:
Շարունակությունը →
 Ամենուր և անդադար աղավաղվող մեր լեզվի համար մտահոգությունները ոչ միայն չեն վերանում կամ նվազում, այլ օրավուր ավելի խորանում են: Մի առիթով գրել ենք, որ հատկապես բանավոր հնչող հայերենի համար, թվում է, լոկ մի ապահով ապաստան է մնացել` հայ հոգևորականի շուրթերը, որոնք դեռ պահպանում են հինավուրց այս լեզվի նախաստեղծ մաքրությունն ու, մանավանդ, “է”ականությունը: Ցավոք, իրականությունը մեզ նորուցավալի օրինակներ է մատուցում, և դրանցից մեկն այսօր օրաթերթերից մեկում հրապարակված հարցազրույցն է Արարատյան հայրապետական թեմի առաջնորդ Նավասարդ արքեպիսկոպոս Կճոյանի հետ:
Որ սրբազան հայրը բավական ուրույն պատկերացումներ ունի նյութական արժեքների, ընդհանրապես հարստության, կյանքի վայելքների մասին` վաղուց է հայտնի, մինչդեռ թե ինչպես է նա մտածում, ինչպիսին է նրա լեզուն ու լեզվամտածողությունը, գոնե տողերս գրողի համար առավել հստակվում է հիմա, երբ կարդում եմ հարցազրույցը, որն արվել է ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանի հետ “Հաղթանակ” զբոսայգում մայիսյան տոների առթիվ աղքատներին տրված հացկերույթի ժամանակ, որին մասնակից է եղել է նաև սրբազան հայրը:
Շարունակությունը →
Մայիսի 2-ին ՀՀ կառավարությունը հավանություն է տվել Հայաստանում ռուսական վարժարան բացելու մասին համաձայնագրին, իսկ ՀՀ կրթության նախարար Արմեն Աշոտյանն «Ազատություն» ռ/կ-ին ասել է, թե ռուսական վարժարանը (ավագ դպրոցը) բացվում է օրենքի տառին համապատասխան, եւ այն ապահովելու է միջազգային կրթական ծրագրի դասավանդումը:
«Մենք դեմ ենք օտարալեզու դպրոցների վերաբացմանը» նախաձեռնության անդամ, տառաստեղծ Ռուբեն Թարումյանը մեկնաբանելով այս լուրը, Aravot.am-ին ասաց. «Դա ընդունված «Լեզվի մասին օրենքի» փոփոխությունների շարունակությունն է, ինչպես ասում են՝ ինչ որ եղավ, եղավ: Մենք դեռ այն ժամանակ ասում էինք՝ դա իր շարունակությունն ունենալու է, իսկ մեզ ասում էին, թե նման ոչ մի բան չկա: Մենք վստահ էինք, որ օրինականացվելու են անօրինական գործող դպրոցները, ու նորերն են ստեղծվելու: Իսկ ես մասնավորապես ասում էի, որ այդ ամենն արվում է հիմնականում ռուսաց լեզվի համար, որովհետեւ մյուս լեզուները, օրինակ՝ ֆրանսերենը կամ անգլերենը խնդիրներ չունեն եւ մարդիկ առանց դրա էլ գնալու են եւ սովորելու են ֆրանսերեն ու անգլերեն, իսկ դա արվում է հենց ռուսաց լեզվի պայմանները լավացնելու համար»:
Շարունակությունը →
ՀՀ ԿԳՆ լեզվի պետական տեսչությունը դիմել է ՀՀ վարչական դատարան` անհատ ձեռնարկատեր Լուսինե Նահապետյանին Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքի 189 պրիմ 3 հոդվածի 1-ին մասով վարչական պատասխանատվության ենթարկելու պահանջով:
Հայաստանի Հանրապետության պետական մարմինների, ձեռնարկությունների, հիմնարկների և կազմակերպությունների (անկախ սեփականության ձևից) գործավարությունը ոչ հայերեն վարելը, ցուցանակները, ձևաթղթերը, դրոշմանիշները, նամականիշները, կնիքները, միջազգային փոստային ծրարները և գովազդները ոչ հայերեն ձևավորելը, գովազդի ընդհանուր պահանջները խախտելը, հիշյալ օրենսգրքի 1-ին մասի համաձայն, առաջացնում է տուգանքի նշանակում` քաղաքացիների նկատմամբ` սահմանված նվազագույն աշխատավարձի երկուհարյուրապատիկից մինչև երկուհարյուրհիսնապատիկի չափով, իսկ պաշտոնատար անձանց նկատմամբ` երկուհարյուրհիսնապատիկից մինչև երեքհարյուրապատիկի չափով:
Շարունակությունը →
Երեւան, 29 մարտի 2013 թ.
ՀՀ ԿԳՆ Լեզուի պետական տեսչութեան,
Պատճէնը` ՀՀ առողջապահութեան նախարար պր. Դերենիկ Դումանեանին,
Սոյն նամակին կից ձեզ եմ փոխանցում լուսապատճէնը ՀՀ առողջապահութեան նախարարութեան կառոյցում գործող մի ինչ-որ փորձարան-կենտրոն (օտար բառով` լաբորատորիա) ՊՈԱԿ-ի մի փաստաթղթի, որը թէեւ լրացուել է հայոց լեզուով, սակայն տպագիր հիմնական նիւթը ոչ-պետական լեզուով է: ՀՀ անկախութեան հռչակումից աւելի քան 21 տարի, ՀՀ «Լեզուի մասին» օրէնքի ընդունումից գրեթէ 20 տարի եւ ՀՀ Սահմանադրութեան ընդունումից շուրջ 18 տարի ետք ՀՀ պետական մի կառոյցում հայոց լեզուի անարգման նման երեւոյթի գոյութիւնն իսկ ՄԵԾԱԳՈՅՆ ԽԱՅՏԱՌԱԿՈՒԹԻՒՆ Է ԵՒ ԻՐԵՂԷՆ ԱՊԱՑՈՅՑ Լեզուի պետական տեսչութիւն կոչուող պետական կառոյցի, շատ մեղմ ասած, անգործութեան կամ անկարողութեան:
Շարունակությունը →
 1. Գևորգ Յազըճյանի բողոք-նամակը Լեզվի պետական տեսչությանը (ապրիլի 25, 2013թ.)
2.Գևորգ Յազըճյանի նամակը Վիկտորիա Առաքելովային (ապրիլի, 22, 2013թ.)
3. Վիկտորիա Առաքելովայի պատասխան նամակը Գևորգ Յազըճյանին (ապրիլի 23, 2013թ.)
4. Գևորգ Յազըճյանի պատասխան նամակը Վիկտորիա Առաքելովային (ապրիլի 24, 2013թ.)
Երեւան, 25 ապրիլի 2013 թ.
ՀՀ Կրթութեան եւ գիտութեան նախարարութեան Լեզուի պետական տեսչութեան,
Երեւանում գործող Իրանագիտութեան կովկասեան կենտրոնը օրերս համացանցով տարածել է յայտարարութիւն, որով ծանուցում է, թէ կազմակերպում է արեւելագիտական միջազգային գիտաժողով, որը կայանալու է ս. թ. նոյեմբերի առաջին օրերին, Երեւանում Անգլերէն յայտարարութեան մեջ ասուած է, թէ գիտաժողովի աշխատանքային լեզուներն են անգլերէնն ու ռուսերէնը, այսինքն` գիտաժողովում բացակայելու է հայերէնը:
Շարունակությունը →
Ես միշտ հպարտանում եմ, որ չնայած ծնվել և մեծացել եմ Նյու Յորքում, սակայն ազատ տիրապետում եմ բենգալերենին: Դրա համար պարտական եմ բանգլադեշցի ծնողներիս, որոնք անզիջում էին` փոքր քրոջս և ինձ սովորեցնելու այն լեզուն, որի համար մարդիկ կատաղի պայքար էին մղել:
Փետրվարի 21-ը Միավորված ազգերի կրթական, գիտական և մշակութային կազմակերպությունը ճանաչել է Մայրենի լեզվի միջազգային օր` ի հիշատակ 1952 թվականին Բանգլադեշում սկիզբ առած Ազգային լեզվի շարժման: Մինչև 1971 թվականին անկախություն ձեռք բերելը` ներկայիս Բանգլադեշը կոչվում էր Արևելյան Պակիստան: Երբ Պակիստանի կառավարությունը բենգալերենը պաշտոնական կիրառությունից հանեց և պարտադրեց ուրդուն, Դաքայի համալսարանի ուսանողները բողոքի ցույցի դուրս եկան 1952թ.-ի փետրվարի 21-ին: Բազմաթիվ ցուցարարներ վիրավորվեցին և սպանվեցին ոստիկանության կրակոցներից:
Շարունակությունը →
|
