|
 Նայեցէ՛ք կցուած խմբանկարին մէջ երեւցող հայազգի, ԲԱՅՑ ՀԱՅՈՒԹԵՆԷ ՊԱՐՊՈՒԱԾ արարածներուն: Խումբ մը լիբանանահայեր՝ ազգային կառոյցներու պատասխանատունե՜ր, հայկական դպրոցներու հայագիտական առարկաներու ուսուցիչնե՜ր եւ տնօրէ՜ն, Մեսրոպ Մաշտոցը սրբացուցած մեր Եկեղեցւոյ քահանայ հայր մը, շատ հաւանաբար հերթական շքանշանա-մետալատուչութեան առթիւ լուսանկարուած են Հ. Հ.ի սփիւռքի նախարարուհի Տիկ. Հրանոյշ Յակոբեանին եւ Լիբանանի մէջ Հ. Հ.ի արտակարգ եւ լիազօր դեսպան Պր. Սամուէլ Մկրտչեանին հետ՝ տիկնոջ օրերս Լիբանան կատարած հերթական այցի օրերուն: Գրեթէ բոլորն ալ գոհունակ տեսք ունին, ոմանք՝ նոյնիսկ կը ժպտին, մինչդեռ իրենց գործած ՍՐԲԱՊՂԾՈՒԹԵԱՆ համար պէտք է ԳԵՏՆԻՆ ՏԱ՛ԿԸ ԱՆՑՆԷԻՆ: Այս կերպարներուն երեւի բոլորն ալ, առանց բացառութեան, միշտ կը խօսին ու կը գրեն-կը մրոտեն հայոց լեզուին ու անոր ազգապահպան գործառոյթին մասին: Բայց մէյ մը աչք նետեցէ՛ք նախարարուհի + դեսպան զոյգին ետեւի գրութեան, ուր ՀԱՅԵՐԷՆԻ, այսինքն՝ ՀԱՅՈՑ ԱԶԳԱՅԻՆ ԵՒ Հ. Հ.Ի ՊԵՏԱԿԱՆ ՄԻԱԿ ԼԵԶՈՒԻ նշոյլն իսկ չկայ: Շարունակությունը →
 «10 տարի ետք պիտի չ՛ըսենք այլեւս, որ փակուելու վտանգին տակ եղող հայկական դպրոցներ կան, որովհետեւ անոնք փակուած պիտի ըլլան»,-«Արեւելք»-ին յայտնեց Մելգոնեան վարժարանի նախկին սան, բազմավաստակ կրթական մշակ՝ Վարդգէս Գուրուեան:
Խօսելով Մելգոնեան հաստատութեան կատարած պատմական կարեւոր դերին ու անոր փակման անհիմն պատճառներու մասին, Գուրուեան ընդգծեց, որ Մելգոնեան եղբայրներու ժառանգը՝ հայ ազգին, եղած է մեր թագաւորներուն եւ թագուհիներուն տուածէն շատ աւելի: «Այդ հարստութիւնը ամբողջութեամբ տուին ՀԲԸՄ-ին, որպէսզի Մելգոնեանը պահուի սերունդէ սերունդ, յաւիտեանս յաւիտենից»: Ան յայտնեց, որ մեր ժողովուրդի պատմութեան մէջ ամենամեծ նուիրատուներու կողմէ հիմնադրուած Մելգոնեան վարժարանը հիմնուելէն 80 տարիներ անց փակուեցաւ անհիմն պատճառներով: «Ոչ մէկ լուրջ պատճառ կար այդ դպրոցը փակելու: Բարեգործականի Լոս Անճելըսի վերին մարմինը պատրուակներ տուաւ, որուն համար մենք հրապարակային վիճաբանութիւն-ասուլիս առաջարկեցինք՝ Մելգոնեանի փակման հարցը քննարկելու համար, սակայն անոնք մերժեցին»,-ըսաւ Գուրուեան, նշելով, որ Բարեգործականի տնօրէն՝ պարոն Սեդրակեանին այս կապակցութեամբ իր յղած բոլորը նամակները մնացած են անպատասխան: Շարունակությունը →
 Եթե հայ ազգայնականները ճիշտ են, թե Հայաստանը գաղութ է, և եթե գաղութի նշաններից մեկը գաղութարարի լեզվով ցուցանակներն են, ապա Հայաստանը ոչ թե Ռուսաստանի գաղութն է, ինչպես պնդում են այդ ազգայնականները, այլ Մեծ Բրիտանիայի կամ ԱՄՆ-ի:
Հայաստանին անծանոթ մեկը, ով փնտրում է գաղութարարների լեզվական հետք, Երևանի կենտրոնի փողոցներով քայլելիս անգլերեն ցուցանակների առատությունից կկարծի, որ սա բրիտանական գաղութ է կամ առնվազն նախկին գաղութ: Եթե ավելի մանրակրկիտ ուսումնասիրի, կորոշի, որ մինչ բրիտանական գաղութ լինելը եղել է ֆրանսիական, նաև իտալական գաղութ, քանի որ անգլերենից հետո ամենաշատ ցուցանակներ կան այդ լեզուներով: Իսկ եթե շատ ավելի խորանա, ապա կեզրակացնի, որ մինչ Բրիտանական, ամերիկյան, ֆրանսիական և իտալական գաղութ լինելն է եղել ռուսական գաղութ, քանի որ ռուսերեն ցուցանակները չորրորդ տեղում են: Իսկ եթե նա նաև հայերեն իմանա, համոզմունքը, որ շրջագայում է անգլիալեզու երկրի գաղութով, ավելի կամրանա, քանի որ ցուցանակների մի զգալի մասն էլ հայերեն տառերով անգլերեն բառեր են: Շարունակությունը →
 Ուշադրութեամբ երկու անգամ լսեցի երէկ քու տուած մամուլի ասուլիսդ Երեւանի մէջ: Մանրամասնօրէն պիտի չանդրադառնամ անոր մէջ հնչած քանի մը բացայայտ խեղաթիւրումներուն, ինչպէս
— Հ. Բ. Ը. Մ.ի եկամուտներուն պակսիլը կը բացատրես աշխարհի տնտեսական կացութեամբ, մասնաւորաբար՝ տոկոսներու ցածր չափերով, քար մըն ալ կը նետես բարերարներուն պարտէզը, փոխանակ ինքնաքննադատութիւն կատարելով եզրակացնելու, թէ բարերարները վերջին տարիներուն չեն փափաքիր գումարներ կամ ունեցուածք նուիրել կամ կտակել Հ. Բ. Ը. Մ.ին, քանի որ քու ղեկավարած կառոյցի Կեդրոնական Վարչական Ժողով ըսուածը ԿՈՊՏՕՐԷՆ ԿԸ ԽԱԽՏԷ ՆՈՒԻՐԱՏՈՒՆԵՐՈՒՆ ԿԱՄՔԸ, ինչպէս օրինակ, Մելգոնեան եղբայրներուն կտակը: Բարերարներու կամքը չկատարելու բարոյական թէ իրաւական որեւէ իրաւունք չունի՛ս դուն, իբրեւ թէ իրաւաբանդ, եւ քու 16 ԿՎԺական 16 ընկերներդ, որոնցմէ երկուքը քովդ նստած, գլուխները կը շարժէին ի նշան քու նետած եւ … չբռնածներուդ հաւանութեան: Շարունակությունը →
 Հայաստանում ինտերնետ օգտատատերերի 30 տոկոսը տիրապետում է բացառապես հայերենին՝ փաստում է վիճակագրությունը: Հատուկ հայատառ գրողների համար այսուհետ հասանելի է արդեն .ՀԱՅ դոմեյնային տիրույթը: Ազգային դոմեյների պատմության սկիզբը, չինական մոդելն ու ռուսների ամբիցիաները hամաշխարհային սարդոստայնում: «Վաղվա Հայաստանի» այս թողարկման հյուրը «Ինտերնետ հանրություն» ՀԿ փոխնախագահ Գրիգորի Սաղյանն է: Շարունակությունը →
 «Եթե նման բան է ասել, պետք է հրաժարական տա: Խնդիրն այն է, որ ռուսերենն արդեն իսկ ունի երկրորդ լեզվի կարգավիճակ»,-ԿԳ նախարար Լեւոն Մկրտչյանի՝ դպրոցներում ռուսերենին ավելի բարձր կարգավիճակ տալու մասին հայտարարությունն այսպես է մեկնաբանում գրող Վահրամ Մարտիրոսյանը:
Այսօր «Հենարան» մամուլի ակումբում լրագրողների հետ հանդիպմանը նա ԿԳ նախարարին հետեւյալ խորհուրդը հղեց. «Թող «Դաշնակցությունում» ռուսերենը հայտարարի առաջին կուսակցական լեզու, եւ ամեն օր անցնեն պարտադիր դասընթացներ»: Շարունակությունը →
 Հարգելի պարոն Վարչապետ
Գրում եմ ձեզ, մտահոգված լինելով հայոց լեզվի վիճակով եւ նրա հետ կապված բազմաթիվ չլուծված խնդիրներով։ Լեզուն տվյալ ազգի ինքնության հիմքն է ու որոշիչը։ Շատ կարեւոր է նաեւ այն փաստը, որ լեզվի զարգացմանն աջակցելը կարող է ոգեշնչել երկրի նվիրյալ մտավորականությանը եւ կառավարության մտադրությունների լրջության նշանը դառնալ։
Ցավոք, հաճախ լեզուն մնում է քաղաքական ուժերի շահարկման առարկա, եւ իշխանության հասնելուց հետո լեզվի հետ կապված խոստումները մոռացվում են, կամ ձեւականորեն են իրագործվում։ Այդպես, անկախ Հայաստանի կառավարական համակարգում ստեղծվեց Լեզվի պետական տեսչությունը, սակայն այդ կարեւոր ատյանը առաջին մեկ-երկու տարիներից հետո աստիճանաբար կորցրեց իր դերակատարությունը, իսկ այժմ առհասարակ որեւէ արդյունավետ գործունեություն չի իրականացնում եւ նույնիսկ վարկաբեկում է լեզվական ոլորտի կառավարման գաղափարը։ Շարունակությունը →
 Մարդու վարքը զարմանալի փոփոխություններ է կրում օտար լեզվով մտածելիս
Ի՞նչն է որոշում, թե ով ենք մենք: Մեր սովորույթնե՞րը։ Մեր էսթետիկ ճաշա՞կը։ Մեր հուշե՞րը: Եթե ստիպեք, կպատասխանեմ, որ եթե գոյություն ունի մի բան, որ իմ մեջ բույն է դրել և իմ էության անբաժանելի մասն է, դա, անխոս, իմ բարոյական կենտրոնն է, իմ մեջ պարփակված ճշտի ու սխալի ընկալումը:
Եվ սակայն, մեկից ավելի լեզուներով խոսող շատ մարդկանց նման, հաճախ զգացողություն ունեմ, թե անձս իմ իմացած լեզուների հետ փոքր-ինչ փոխվում է՝ դառնում ավելի հաստատակամ՝ անգլերենում, ավելի անվրդով՝ ֆրանսերենում, ավելի դյուրազգաց՝ չեխերենում։ Հնարավո՞ր է, որ այդ տարբերությունների հետ, իմ բարոյական կողմնացույցը նույնպես փոխում է իր ուղղությունը՝ կախված այդ պահին իմ գործածած լեզվից։
Այս հարցն սկսել է շատ հետաքրքրել բարոյական դատողություններով զբաղվող հոգեբաններին: Վերջին ժամանակներս արված բազմաթիվ հետազոտություններն առաջ են քաշում այն հարցը, թե արդյոք մարդկանց մտածողությունը էթիկայի մասին փոխվում է՝ կախված օտար լեզվից: Օրինակ, պատկերացրեք ՄԱԿ-ի պատվիրակների մի խումբ, որը բանակցում է բանաձևի շուրջ՝ գործածելով լիգվա ֆրանկա: Ուսումնասիրությունները վկայում են, որ բարոյական երկսայրության բախվելիս, մարդկանց արձագանքը մայրենի լեզվով իրավամբ տարբերվում է օտար լեզվով նրանց արձագանքից: Շարունակությունը →
 Պեկինի օտար լեզուների համալսարանում Հայոց լեզու առարկան կունենա մշտական մասնագիտության կարգավիճակ: Հայաստանի կրթության ու գիտության նախարար Լեւոն Մկրտչյանի հետ հանդիպմանը այդ պայմանավորվածությունը վերհաստատել է Չինաստանի կրթության նախարար Չեն Բաո Չենը: Լեւոն Մկրտչյանի Չինաստան կատարած այցի շրջանակում տեղի ունեցած հանդիպմանը երկու նախարարները քննարկել են երկկողմ կրթական գործակցության հեռանկարները: Այդ մասին հայտնում է կրթության ու գիտության նախարարության պաշտոնական հաղորդագրությունը: Շարունակությունը →
 Խաղի նպատակն է սովորեցնել երեխային հայերեն այբուբենը՝ ինքնուրույն կառուցելով յուրաքանչյուր տառը։ 16 փայտի մասնիկներով հնարավոր է ստանալ նաև թվեր և այլ ֆիգուրներ։
Աղբյուրը` Դիմատետր
|