|
|
 Չնայած աշխարհում օգտատերերի մեծ մասն օգտվում է «Գուգլի» թարգմանական ծրագրից, սակայն դժվար թե լինի մի հայ օգտատեր, որը գոնե մեկ անգամ չի փորձել հայկական translator.am թարգմանական ծրագիրը, որը հատկապես նախադասություններ թարգմանելու համար ինտելեկտուալ շատ ավելի մեծ շտեմարան ունի, քան «Գուգլը»:
Այո, համաձայնեք, որ աշխարհահռչակ «Գուգլի» թարգմանիչն այնքան էլ հաջող չէ, և հաճախ նախադասությունները թարգմանվում են բառացիորեն՝ առանց միտքն ամբողջությամբ վերարտադրելու: Մինչդեռ հայկական թարգմանիչը՝ ISMA-ն, ծրագրված է այնպես, որ հնարավորինս մոտ լինի տվյալ ազգային մտածողությանն ու ճիշտ թարգմանի միտքը: «Տեքստային թարգմանությունը սարսափելի բարդ է, դա արհեստական բանականություն է պահանջում: Դու պիտի նախադասության իմաստը լրիվ հասկանաս, իմաստային վերլուծություն կատարես, հետո նոր թարգմանես»,- ասում է ծրագրի համահիմնադիր, «Մեքենայական թարգմանություն» գիտահետազոտական լաբորատորիայի ղեկավար, ճարտարագիտական համալսարանի երկարամյա դասախոս Էդուարդ Մանուկյանը:
Շարունակությունը →
 Գևորգ Զ Կաթողիկոսի հոդվածը հայերենի ուղղագրության մասին, 1945թ.
(հատված)
… Մեր ուղղագրությունը մինչև 1923 թվականի օրենքը ընդհանուր էր բոլորի համար, անկախ նրանց բնակության վայրից, իր գոյությունն ընդհատեց նշված օրենքի հրատարակումով, որը վիհ բացեց մի կողմից խսրհրդային երկրներում ապրող հայերի և մյուս կողմից` սփյուռքահայերի միջև:
Այդ վիհը մեզ համար աղետալի հետևանքներով է հղի: Մենք հույժ փոքրաթիվ ժողովուրդ ենք, որի նշանակալից մասը ցրված է տարբեր երկրներում, իրբև ազգ, որին կլանում են շրջակա մեծաթիվ ժողովուրդները, այնպես ինչպես չքացան հայկական բազմաքանակ գաղութները Լեհաստանում, Մոլդավիայում ու այլ երկրներում: Անհրաժեշտ է սերտ կապ հաստատել հայրենիքում ապրող բնակչության հիմնական զանգվածի և արմտահայության միջև: Պետք է այնպես անել, որպեսզի այդ երկու տարրը միմյանց հետ պահպանեն գոնե գաղափարական շփում: Հատկապես անհրաժեշտ է, որ մեր եղբայրները` արևմտահայերը միշտ տեղյակ լինեն Խորհրդային երկրում և Մայր Հայաստանում բնակվող իրենց եղբայրների մշակութային, տնտեսական ու արդյունաբերական մեծ նվաճումներին ու ձեռքբերումներին: Դա մշտական ձգող գործոն կլինի և նրանց սրտերը կկապի իրենց հեռավոր բայց երջանիկ հայրենիքի հետ:
Շարունակությունը →
 2010 թ. Հայաստանում և Սփյուռքում ծավալվեց աննախադեպ քաղաքացիական շարժում ընդդեմ օտարալեզու դպրոցների: Խորհրդային Միության փլուզումից հետո դա յուրօրինակ ակցիա էր ազգային արժեհամակարգը վերականգնելու, հայոց լեզուն վերաարժևորելու և հայկական կրթությունն առաջնային դիրքեր բերելու ուղղությամբ: Դա պայքար էր ոչ միայն հասարակության և իշխանության, այլև հասարակության օտարամոլ և ազգային մտածողությամբ շերտերի միջև: Սակայն պարզվում է, որ բացի ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության համապատասխան լիցենզիայով գործող միջազգային դպրոցներից, Հայաստանում այսօր գործում են նաև դպրոցներ, որոնց գործունեությունը կարգավորվում է ոչ ամենևին հայաստանյան օրենսդրությամբ: Դրանք օտարալեզու դպրոցներ են, ամբողջությամբ այլ երկրի կրթական ծրագրով, որտեղ հայոց լեզվին ու գրականությանը չնչին ժամեր են հատկացվում: Նշենք, որ այդ դպրոցները բավականին թանկ «հաճույք» են: Օրինակ՝ դրանցից մեկի վարձավճարը տարեկան 24 հազար դոլար է, սակայն դա չի խանգարում, որ այնտեղ հաճախեն նաև հայ երեխաներ, բնականաբար՝ ապահովված ընտանիքներից:
Շարունակությունը →
 «Մեր լրատվական դաշտում լեզվական առումով բավական բան է փոխվել է 90-ականների համեմատ: Դա շատ ուրախալի է, որովհետև հեռուստատեսությունը, ռադիոն, համացանցը հանրային կարծիքի ձևավորման վրա մեծ ազդեցություն ունեն»,- «Երկու երես» մամուլի ակումբում այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց Լեզվի պետական տեսչության նախկին պետ, լեզվաբան Լավրենտի Միրզոյանը:
Շարունակությունը →
 «Նոր երգս նվիրում եմ Հայոց Բանակին և նրան ծնունդ տվող իմ Հայ Ազգին»,- այսպես էր մեկնաբանել երգչուհի Սիլվա Հակոբյանն իր վերջին տեսահոլովակը, որ լույս էր տեսել մայիսի 28-ին: Երգը նվիրված է հայոց բանակին, որը դիմադրում է թուրքին, բայց, հավանաբար անկախ երգչուհու կամքից, այն հնչում է որպես թուրքերենի փառաբանում: Անկախ երգչուհու կամքից, որովհետև դժվար թե Սիլվա Հակոբյան երգչուհին, կամ նրա քույրը՝ երգի հեղինակ Մանե Հակոբյանն իմանային, որ երգի առանցքային 5 բառեր ոչ թե հայերեն են, այլ՝ թուրքերեն: «Հայ ազգին ղուրբան», «հեյ, դուշման», «կպնել (սա ևս սխալ է, պետք է լինի կպչել) հայի թասիբին», «հող կսարքենք հարուստիդ ու քյասիբիդ», «նամուսով ու պատվով»՝ ոգևորված երգում է Սիլվա Հակոբյանն՝ առանց մտածելու, որ «ղուրբան», «դուշման», «թասիբ», «քյասիբ», «նամուս» բառերը հենց հայ զինվորի թշնամու բառապաշարից են:
Շարունակությունը →
Հետաքրքրական զուգադիպութեամբ մը, վերջերս երբ համալսարանի գրադարանի լեզուաբանական բաժինի արխիւները կը փորփրէի, ուշադրութիւնս գրաւեց ամերիկացի լեզուաբան Joshua Fishman-ի յօդուածներէն մէկը, որ գլխաւորաբար կ՛անդրադառնար, թէ ինչպէս ժողովուրդի մը լեզուի կորուստը պատճառ կը դառնայ նաեւ անոր մշակոյթի կորուստին, հետեւաբար նաեւ հաւաքականութեան մը արժէքներուն, ապրելաձեւին եւ կեանքի ջնջումին:
Այս ուղղութեամբ, բոլորս ալ, խոստովանինք կամ ոչ, կը գիտակցինք հաւանաբար, որ մայրենիին կորուստը ժողովուրդի մը համար աղէտ մը կրնայ ըլլալ: Ուստի յօդուածին հետաքրքրական բաժինը լեզուի կորուստին պատճառով սահմանուած «աղէտ»ին ահազանգումը չէր: Յօդուածը ուշագրաւ էր, որովհետեւ յայտնի լեզուաբանը իր մասնագիտութեան մէջ ունեցած հմտութենէն ելլելով կը խօսէր, թէ ինչո՞ւ եւ ինչպէ՞ս, հակառակ ի գործ դրուած «պահպանում»ի բոլոր ջանքերուն, այսօր շատ մը լեզուներ, հետեւաբար նաեւ մշակոյթներ՝ կորուստի եզրին կը գտնուին: Այս ամփոփ յօդուածով, պիտի փորձեմ անդրադառնալ այս ուղղութեամբ լեզուաբանին կատարած կարգ մը հաստատումներուն, որոնք շահեկան կը գտնեմ եւ առնչակից՝ մեր մտահոգութիւններուն:
Շարունակությունը →
 Քսաներկու տարեկան եմ և խոսում եմ ֆրանկոպրովանսալ. բարբառը պաշտպանող երիտասարդի պատմությունը
Միշտ հպարտացել եմ, որ կարողանում եմ մեր բարբառով խոսել: Այստեղ, Սաժում[1], այն կոչվում է «Էվոլենի բարբառ»: Մեր բարբառը ֆրանկոպրովանսալ լեզուների ընտանիքից է: Մերոնք՝ հայրս, մայրս, քույրս, եղբայրս ու տատիկ-պապիկներս տիրապետում են բարբառին: Երբ նոր էի սկսել մանկապարտեզ հաճախել ընդամենը ֆրանսերեն մի քանի բառ գիտեի: Մարդկանց մի մասը հետաքրքրվում, մյուսները զարմանում են, երբ լսում են ինձ՝ բարբառով խոսելիս: Մի անգամ, բանակում, երբ հեռախոսով խոսում էի, զինվորներից մեկը հարցրեց, թե արդյոք ալբաներեն էի խոսում: Նա ինձ ասաց. «Տարօրինակ է, ես էլ եմ էդ կողմերից, բայց չհասկացա ասածներդ»: Մյուսներն ինձ ասում են. «Երբ տուն զանգես, ձայն հանիր, որ գանք քեզ լսենք»: Շարունակությունը →
 Գերմանիայի պահպանողական թևի ազդեցիկ քաղաքական գործիչներից մեկը՝ Անդրեաս Շոյերը, հայտարարել է, որ Գերմանիայի մզկիթների լեզուն պետք է դառնա գերմաներենը: Նա նաև կոչ է արել վերջ դնել Թուրքիայից և Սաուդյան Արաբիայից մզկիթների ֆինանսավորմանը:
Շոյերը, ով Անգելա Մերկելի քրիսոնեա-դեմոկրատների հետ միության մեջ մտած քրիստոնեա-սոցիալական միության քարտուղարն է, կարծում է, որ իսլամի քաղաքականացումը կազմաքանդում է ներգաղթյալ համայնքների ինտեգրման ջանքերը:
Շարունակությունը →
Один из ведущих германских политиков консервативного крыла Андреас Шойер заявил, что мечети Германии должны перейти на немецкий язык. Он также призвал положить конец их финансированию из Турции и Саудовской Аравии.
Шойер, генеральный секретарь Христианско-социального союза (ХСС), входящего в союз с христианскими демократами Ангелы Меркель, считает, что политизация ислама подрывает усилия по интеграции иммигрантских общин.
Он сделал это заявление на фоне разгорающегося в Германии скандала с участием Турции: турецкий президент Реджеп Тайип Эрдоган потребовал суда над германским сатириком Яном Бёмерманом.
Эрдогана разозлил неприличный стишок, прочитанный Бёмерманом в эфире германского общественного телеканала ZDF.
Շարունակությունը →
 ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտում 2015թ. հոկտեմբերի 7-ից 9-ը տեղի ունեցած Հայերենագիտական միջազգային տասներորդ գիտաժողովի նյութերը
|
